ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ روش تدریس ﻧﻘﺸﻪی مفهومی ﺑﺎ روش ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در یادگیری درس زیست شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دبیر زیست شناسی. کرمان. ایران

2 استادیار دانشگاه فرهنگیان تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی روش تدریس نقشه مفهومی به‌عنوان راهبردی نوین در یاددهی ـ یادگیری درس زیست‌شناسی می‌باشد. روش به کار رفته در این پژوهش شبه آزمایشی (طرح دوگروهی مستقل) است. برای جمع‌آوری مبانی نظری و ادبیات تحقیق، از روش اسنادی و برای ارزیابی فرضیه‌های تحقیق و سنجش میزان یادگیری از پرسشنامه (امتحان کتبی محقق ساخته) استفاده شده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش، شامل تمامی دانش‌آموزان پسر سال سوم رشته‌ی علوم تجربی شهرکرمان در سال تحصیلی 1395ـ1396 به تعداد 385 نفر می‌باشد. با نمونه گیری خوشه‌ای از میان آن ها حجم نمونه انتخاب شد و به دو گروه کنترل و مورد آزمایش تقسیم شد. برای گروه کنترل روش تدریس سخنرانی و برای گروه مورد آزمایش روش تدریس با استفاده از نقشه‌های مفهومی محقق ساخته استفاده شد. به ‌منظور تجزیه‌و تحلیل داده‌ها در این تحقیق از روش‌های آماری و از نرم‌افزار  SPSSاستفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه‌های کنترل و آزمایش در پیشرفت تحصیلی وجود دارد و گروه آزمایش میانگین نمرات بالاتری در پس آزمون نشان دادند. همچنین در دو خرده مقیاس یعنی سطوح پایین و سطوح بالای بلوم، دانش‌آموزان گروه آزمایش پیشرفت محسوس و بهتری نشان دادند. به نظر می‌رسد که دبیران زیست‌شناسی با استفاده از این روش به یادگیری عمیق و سریع و نیز دستیابی به سطوح بالاتر شناختی و تفکر انتزاعی در دانش آموزان برسند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of the Conceptual Mapping Method with the Method of Speaking in Biology Lesson Learning

نویسندگان [English]

  • Ali Nasirpour 1
  • Zahra Zare 2
1 Biology teacher, Kerman, Iran.
2 Assistant Professor, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the method of teaching concept map as a new strategy in teaching-learning biology course. The method used in this research is quasi-experimental (independent two-group design). A documentary method has been used to collect the theoretical foundations and research literature, and a questionnaire (researcher-made written exam) has been used to evaluate research hypotheses and assess the amount of learning. The statistical population of this study includes all male students of the third year of experimental sciences in Kerman in the academic year 2017-2018, in the number of 385 people. By cluster sampling, the sample size was selected and divided into control and experimental groups. Lectures were used for the control group and teaching methods were used for the experimental group using researcher-made concept maps. In order to analyze the data in this research, statistical methods and SPSS software have been used. The results showed that there is a significant difference between the control and experimental groups in academic achievement. Also, in two subscales, namely low levels and high levels of Bloom, the students in the experimental group showed a noticeable and better progress. It seems that Biology teachers use this method to achieve deep and fast learning as well as achieving higher levels of cognition and abstract thinking in students.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conceptual Map
  • Biology Education
  • lecture teaching method
  • academic achievement

مراجع

- توتونچی عصرحاضری، ژ ؛ مرسلی، ف (1392). نقشه های مفهومی در آموزش شیمی و ترسیم آن با نرم افزارهای رایانه ای. هشتمین سمینار آموزش شیمی ایران. 6و 7 شهریورماه 92، دانشکده شیمی دانشگاه سمنان.
- جعفری پورمقدم، ز؛ کوهی نژاد، علی (1395)، اثر بخشی برنامه تعالی مدیریت مدرسه بر توانمند سازی و خلاقیت شغلی معلمان مقطع ابتدایی، دومین کنفرانس بین المللی علوم انسانی با رویکرد بومی - اسلامی و با تاکید بر پژوهش های نوین، بهشهر.
- حاتمی، جواد، عبداله زاده میرزایی، ر؛ عباسی، ج (1388).  بهبود کیفیت آموزش مفاهیم شیمی به کمک نقشه های مفهومی. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش، 3(8)281-296.
- حسن پور، پ و شیخ زاده، م (1397). تأثیر روشهای تدریس مبتنی بر نقشه مفهومی بر میزان یادگیری دانش‌آموزان پایه هفتم در درس کار و فنآوری. پژوهش در برنامه ریزی درسی، 15(30): 138-150.
- سعیدی، ع؛ سیف، ع. ا.؛ اسدزاده، ح؛ ابراهیمی قوام، ص (1391) تأثیر مطالعه به کمک نقشه‌های مفهومی بر درک مطلب دانش آموزان سال سوم متوسطه. فصلنامه فنآوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 1(3): 131-143.
- سمیعی زفرقندی، م (1393). تاتیر استفاده از نقشه مفهومی بر یادگیری درس علوم. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات آموزشی و آموزشگاهی. 3(11): 81- 98.
- سوادپور، ن. (1391).  بررسی اثربخشی آموزش به کمک نقشه مفهومی معلم ساخته و نقشه‌های مفهومی با تلفیق چندرسانهای در درس حرفه‌وفن بر عملکرد یادگیری و انگیزش دانش‌آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهر زنجان، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده علوم انسانی و تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.
- صفری، پریوا (1387). کاربرد نقشه های مفهومی در فرایند یاددهی- یادگیری ، رشد تکنولوژی آموزشی، 7(7): 23-38
- عباسی، ج. (1387) . کاربرد نقشه های مفهومی در آموزش شیمی دبیرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی.
-کلهر، م؛ مهران، گ (1396). تاثیر استراتژی نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی و یادگیری معنی دار خواندن و درک مطلب زبان انگلیسی در دانش آموزان. آموزش پرستاری, 6(1 (پیاپی 21)):33-40.
- میرزایی، ک؛ زحمتکش، ث (1392) تدریس به روش نقشه مفهومی روشی مؤثر بر میزان یادگیری و یادداری دانشجویان. مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی (مدیا)، 11(4): 38-43.
- نظری، ح و شیخی، س (1395). تاثیر راهبرد نقشه مفهومی بر بهبود یادگیری دانش آموزان. فناوری آموزشی، 2(6):39-58.
- Bressington, D. T.; Wong, W.; Lam, K. K. C.; Chien, W. T. (2018). Concept mapping to promote meaningful learning, help relate theory to practice and improve learning self-efficacy in Asian mental health nursing students: A mixed-methods pilot study. Nurse Education Today, 60: 47–55
- Gul, R. B.; Boman, J. A. (2006). Concept mapping: A strategy for teaching and evaluation in nursing education. Nurse education in practice.
- Henno, I.; Reiska, P. (2008). Using concept mapping as assessment tool in school biology. Concept mapping: Connecting educator’s proc. of the third int. conference on concept mapping Tallinn, Estonia & Helsinki,Finland.
- Jin, H.; Wong, K. Y. (2010). Training on concept mapping skills in geometry. Journal of mathematics education, 3(1):104119.
- Novak, J. D; Gowin, D.B. (1984) "Learning how to learn". New York: Cambridge University Press.   

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار