اهمیت تجسم فضایی و سواد بصری در آموزش مباحث زیست شناسی سلولی مولکولی و بیوشیمی کتب زیست شناسی دبیرستان

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

دانشیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

تجسم، مهارتی ضروری برای همه دانش‌آموزان و زیست‌شناسانی است که در مورد علوم زیستی سلولی مولکولی و بیوشیمی مطالعه و تحقیق می‌کنند. در این مطالعه، ماهیت و اهمیت تجسم در آموزش مباحث سلولی مولکولی و بیوشیمی کتب دبیرستان موردبحث قرار می‌گیرد. استدلال این است که باید به دانش‌آموزان صریحاً سواد بصری و مهارت‌های استفاده از ابزار تجسم را به‌عنوان اجزای اساسی دروس زیست‌شناسی آموزش داد. پژوهش مروری حاضر به روش کتابخانه‌ای - اسنادی انجام شد. منابع اطلاعاتی موردنظر به کمک کلمات کلیدی آموزش، زیست‌شناسی، سلولی مولکولی، بیوشیمی، سواد بصری و تجسم؛ و از پایگاه‌های اطلاعاتی science direct، google scholar و PubMed استخراج شدند. نتایج نشان داد اگرچه تنوع زیادی از نمایش‌های بصری استاتیک، پویا و چندرسانه‌ای همچنان منابع آموزشی مدرن را با سرعت تصاعدی به مدارس سرازیر می‌کند، توجه آموزشی بسیار کمی به سواد بصری و تجسم در آموزش زیست‌شناسی شده است. در این مقاله بر اساس یافته‌های پژوهشی منتخب از سایر حوزه‌های آموزش علوم و تجربه تحقیقاتی خود در آموزش زیست‌شناسی، دستورالعمل‌های اساسی برای ارتقای تجسم و سواد بصری در بین دانش‌آموزانی که در رشته تجربی تحصیل می‌کنند، پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


-        Astuti, A. P., Mawarsari, V. D., Purnomo, H., & Sediyono, E. (2020). The use of augmented reality-based learning media to develop the technology literacy of chemistry teachers in the 21st century. Paper presented at the AIP Conference Proceedings.
-        Bohinski, R. C., Melius, P., & Friedman, M. E. (1987). Modern concepts in biochemistry (Vol. 76): Allyn and Bacon Boston.
-        Firat, E. E., Joshi, A., & Laramee, R. S. (2022). Interactive visualization literacy: The state-of-the-art. Information Visualization, 21(3), 285-310. 
-         Gräber, W., Nentwig, P., Becker, H.-J., Sumfleth, E., Pitton, A., Wollweber, K., & Jorde, D. (2001). Scientific literacy: From theory to practice. Research in science education-past, present, and future, 61-70. 
-        Hull, T. L. (2003). Students' use of diagrams for the visualisation of biochemical processes. 
-        Kähkönen, A.-L., Sederberg, D., Viiri, J., Lindell, A., & Bryan, L. (2020). Finnish Secondary Students’ Mental Models of Magnetism. Nordic Studies in Science Education, 16(1), 101-120. 
-        Lowe, R. K. (2003). Animation and learning: Selective processing of information in dynamic graphics. Learning and instruction, 13(2), 157-176. 
-        Mayer, R. E. (2003). The promise of multimedia learning: using the same instructional design methods across different media. Learning and instruction, 13(2), 125-139. 
-        Offerdahl, E. G., Arneson, J. B., & Byrne, N. (2017). Lighten the load: Scaffolding visual literacy in biochemistry and molecular biology. CBE—Life Sciences Education, 16(1), es1. 
-        Paivio, A. (1990). Mental representations: A dual coding approach: Oxford university press.
-        Pande, P. (2021). Learning and expertise with scientific external representations: an embodied and extended cognition model. Phenomenology and the Cognitive Sciences, 20(3), 463-482. 
-        Russell, A., Netherwood, G., & Robinson, S. A. (2004). Photosynthesis in silico. Overcoming the challenges of photosynthesis education using a multimedia CD-ROM. Bioscience Education, 3(1), 1-14. 
-        Schnotz, W., & Lowe, R. (2003). External and internal representations in multimedia learning. Introduction. Learning and instruction, 13(2), 117-123. 
-        Schonborn, K., & Anderson, T. (2004). Conceptual and visualization difficulties with the interpretation of diagrams and images in biochemistry. Paper presented at the FASEB JOURNAL.
-        Sensen, C. W. (2003). From model organisms to organismal models: visualizing complex genomic datasets. Biosilico, 1(1), 23-26. 
-        Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational researcher, 15(2), 4-14. 
-        Szuba, A. B. (2021). A Comprehensive Investigation and Intervention for Understanding Structure, Forces, and Representations. University of Illinois at Chicago, 
-        Wikandari, R., Putro, A. W., Suroto, D. A., Purwandari, F. A., & Setyaningsih, W. (2021). Combining a flipped learning approach and an animated video to improve first-year undergraduate students’ understanding of electron transport chains in a biochemistry course. Journal of Chemical Education, 98(7), 2236-2242. 
-        Zhang, J., & Norman, D. A. (1994). Representations in distributed cognitive tasks. Cognitive science, 18(1), 87-122.