تأثیر کاربست الگوی مدیریت آموزش به سبک رهبری تحولی دبیران زیست شناسی بر مسئولیت‌پذیری و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس زیست شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، تهران، ایران

2 استاد گروه علوم تربیتی و مدیریت، دانشکده مدیریت آموزشی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

هدف این تحقیق بررسی تأثیر الگوی مدیریت‌آموزش به سبک رهبری‌تحولی توسط دبیران زیست‌شناسی بر مسئولیت‌پذیری و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزاندختر سال اول دبیرستان‌های منطقه‌5 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی93-1392 در درس زیست شناسی بود.  اهمیت و ضرورت ایجاد ظرفیت‌های لازم برای افزایش مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان در مهمترین سند راهبردی ملی آموزش و پرورش کشور یعنی سند‌تحول ‌(1390) باعبارت "برای دانش‌آموزان می‌بایستمسئولیت‌پذیریهمه‌جانبه،مشارکت ‌اجتماعیو داشتنروحیه‌جمعیرا گسترش‌دهیم" مورد تأکید قرار گرفته ‌است. در این میان یکی از عوامل مؤثر، کلاس درس است که الگوی تدریس معلم آن، مورد توجه این تحقیق قرار گرفته‌است. در این پژوهش از روش پژوهش آزمایشی و از نوع نیمه‌تجربی با اهداف کاربردی و نیز از طرح تحقیقی شبه‌آزمایشی چهار گروهی سلومون، استفاده شد و از مدارس غیردولتی منطقه 5 اموزش و پرورش شهر تهران دو مدرسه و 88 دانش‌آموز به روش تصادفى انتخاب و به دو گروه آزمایش و دو گروه کنترلبه طور متجانس تقسیم شدند. در ابتدا پیش‌آزمون با دو متغیر وابسته پیشرفت‌تحصیلی و مسئولیت‌پذیری از یکی از گرو‌ه‌های کنترل ویکی از گروه‌های آزمایش گرفته‌شد.دو گروه آزمایش تحت تأثیر متغیر مستقل الگو و دو گروه کنترل به شیوه سنتی مورد آموزش قرار‌گرفتند. در پایان از هر چهارگروه پس‌آزمون دو متغیر وابسته گرفته ‌شد. اندازۀ اثر از طریق تحلیل میانگین و واریانس دو طرفهو نیز تحلیل کوواریانسبررسی‌ گردید. اندازه اثر برای پیشرفت‌تحصیلی 08/1 و برای مسئولیت‌پذیری 86/0 به دست آمد. اندازۀ اثر بیش از 8/0 نشانگر اندازۀ اثر بسیار بالا و معنادار به لحاظ آماری است. یعنی استفاده از الگوی مدیریت آموزش مذکور به سبک رهبری‌ تحولی در درس زیست‌شناسی سال اول دبیرستان موجب تفاوت بارز در پیشرفت‌درسی و مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان گروه آزمایش گردید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  آهنچیان، محمد رضا؛ خجسته، مریم؛ بابایی، امین و اطهری، عاطفه(۱۳۹۳) رهبری تحولی سبکی اثر بخش برای بهبود عملکرد و رضایت شغلی معلمان(سایت مدیریار modiryar.com).
  2. بهرنگی، محمد رضا (۱۳۸۹). بررسی الگوی تدریس مدیریت بر آموزش از منظر خلاقیت در یادگیری و یادگیری خلاقیت، سومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، تریز و مهندسی و مدیریت نوآوری ایران، تهران، پژوهشکده علوم خلاقیت شناسی، تریز و نوآوری.
  3. بهرنگی، محمدرضا (۱۳۹۰). واکاوی تأثیرات آموزشی پرورشی مدیریت آموزش؛ اولین همایش ملی مدیریت آموزشی از نظر به عمل؛ وزارت آموزش و پرورش، خانۀ معلم منطقۀ سه.
  4. بهرنگی، محمدرضا و آقایاری، طیبه (۱۳۸۳). تحول ناشی از تدریس مشارکتی از نوع جیگ ساو در وضعیت سنتی تدریس دانش‌آموزان پایه پنجم. فصلنامه نوآوری آموزشی، شماره ۱۰: ۵۰-۳۶.
  5. بهرنگی محمد رضا و کرمی، نازیلا (۱۳۹۰). بررسی مشکلات تدریس تاریخ هنر جهان و مقدار اثر گذاری هفت گام الگوی تدریس مدیریت آموزش از دیدگاه هنرورزان این درس، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ۱۴: ۲۸-۱.
  6. بهرامی، فاطمه و ملکیان، حسین( ۱۳۸۵). بررسی و مقایسه راهکار‌های افزایش مسئولیت پذیری در بین دانش‌آموزان دوره راهنمایی شهر اصفهان.  فصلنامه آموزه، ۱۷، ۶۴-۵۱.
  7. جویس، بروس؛ مارشاویل؛ امیلی و کالهون (۲۰۰۴). الگوهای تدریس، ترجمه ی محمدرضا بهرنگی،(۱۳۸۹)، چاپ ششم تهران:کمال تربیت.
  8. خدابخشی، مهدی (۱۳۸۸). بررسی روش‌های مسئولیت پذیری در دانش‌آموزان دوره راهنمایی شهر رضا در سال تحصیلی ۱۳۸۴-۱۳۸۵. مطالعات روان شناختی ۵(۱): ۱۳۸-۱۱۳
  9. زمردیان ،اصغر(۱۳۸۵).مدیریت تحول: استراتژی‌ها،کاربردها و الگوهای نوین. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی
  10. زین آبادی، حسن‌رضا (۱۳۸۹). رهبران تحول بخش درمدرسه: مدیران زن یا مدیران مرد در توسعه وسیاست، پژوهش زنان، ۸(۲): ۱۱۵-۱۴۱.
  11. زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ بهرنگی، محمدرضا؛ نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم ‌و فرزاد، ولی‌الله (۱۳۸۸). ‌سبک رهبری ‌کارآمد‌ برای مدیران مدارس امروز: گذار از رهبری آموزشی به رهبری تحولی. پژوهش درمسایل تعلیم و تربیت،۲:۸۹-۱۲۶.
  12. سنگه، پیتر، ترجمه: اکبری حسین، سلطانی مسعود (۱۳۸۵). رقص تغییر، ترجمه: اکبری حسین، سلطانی مسعود، تهران: آسیا.
  13. سجانی‌نژاد، مهدی؛ آبنیکی، زهرا(۱۳۹۱) بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های مسئولیت پذیری اجتماعی در محتوای برنامه درسی دوره متوسطه نظری سال تحصیلی۸۹-۹۰. اندیشه‌های نوین تربیتی، ۸(۱): ۵۹-۱۰۶
  14. شورای عالی انقلاب فرهنگی (۱۳۹۰). سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تهران: دبیرخانه شورای عالی.
  15. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن (۱۳۸۰). جهاد النفس وسائل الشیعة ترجمه افراسیابی قم: انتشارات قم.
  16. شریعتمداری، علی (۱۳۶۴). روانشناسی تربیت، چاپ سوم .اصفهان: انتشارات مشعل.
  17. صاحبی، علی (۱۳۹۰). واقعیت درمانی: دعوت به مسئولیت‌پذیری. رشد مشاور مدرسه. زمستان - شماره ۲: ۴-۷.
  18. عرفانی خانقاهی، معصومه و جعفری، پریوش (۱۳۸۹). بررسی اثرات غیر مستقیم سبک رهبری تحولی فرهنگ یادگیری و یادگیری سازمانی بر هوش سازمانی در دانشگاه ازاد اسلامی منطقه ۸.  رهبری و مدیریت آموزشی شماره ۱۱: ۶۶-۴۹.

    19.  

     

     

    1. Aragón-Correa, J. A., García-Morales, V.J., & Cordón-Pozo, E. (2007). Leadership and organizational learning's role on innovation and performance: Lessons from Spain, Business Review, 31(1): 13- 28.
    2. Griffith, (2004). Relation of principal transformational leadership to school staff job satisfaction, staff turnover, and school performance. Journal of Educational Administration, 42(3): 333-356.
    3. Jacob, C. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (second edition.). Lawrence Erlbaum Associates
    4. Leithwood, K., & Jantzi, D., (1990), Transformational Leadership: How Principals Can Help Reform School Cultures, School Effectiveness and School Improvement, 11(4): 249 – 280.
    5. Leithwood, K. (1994), Leadership for School Restructuring, Educational Administration Quarterly, 30 (4):498-518
    6. Leithwood, K., & Jantzi, D. (1999a). The relative effects of principal and teacher sources of leadership on student engagement with school, Educational Administration Quarterly, 35: 679-706.
    7. Leithwood, K., & Jantzi, D. (1999b). Transformational school leadership effects: A replication, School Effectiveness and School Improvement, 10(4): 451-79.
    8. K. A., & Riehl. C. (2003). What Do We Already Know About Successful School Leadership? In W Firestone & C Riehl (eds), A New Agenda: Directions for Research on Educational Leadership, pp 22-47, New York, Teachers College Press.
    9. Leithwood, K., & Levin, B., (2004), Assessing school leader and leadership program effects on Pupil learner: Conceptual and Methodological challenges. London: Department for Education and Skills.
    10. Leithwood, K., & Jantzi, D., (2005), Transformational leadership, pp. 31-43, In Brent Davies, The Essentials of School Leadership. Paul Chapman Educational Publishing.
    11. Mackenzie, S. B., Podsakoff, P. M. & Rich, G. A. (2001), Transformational and transactional leadership and salesperson performance, Journal of the Academy of Marketing Science, 29 (2): 115-134.
    12. Koh, W. L., Steers, R. M., & Terborg, J. R. (1995), The Effects of Transformational Leadership on Teacher Attitudes and Student Performance in Singapore, Journal of Organizational Behavior, 16(4): 319-333.
    13. Wentze, K. (1991). Social Competence at School: Relation between SocialResponsibility and academic Achievement, Reviewed Educational Research. 61:1-24.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار