بررسی ساختار دانشی دبیران زیست‌شناسی در پذیرفتن یا رد نظریه تکامل گونه‌ها (مطالعه موردی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم پایه، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 مدرس گروه علوم پایه، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

تکامل یا فرگشت، نظریه‌ای مطرح در زیست‌شناسی است. این نظریه، توضیح می‌دهد که چگونه موجودات زنده طی زمان‌های طولانی تغییر کرده‌اند و به شکل امروزی درآمده‌اند. نظریه تکامل پایه و اساس زیست‌شناسی نوین است و با شواهد بسیاری؛ ازجمله سنگواره‌ها، پشتیبانی می‌شود. با این ‌وجود، در پذیرش یا رد این نظریه، اختلاف‌نظر وجود دارد و پرسش‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد که نیازمند پاسخ هستند. بسیاری از دبیران زیست‌شناسی، شناختی از کاربردهای تکامل ندارند و عملاً، جامعه پذیرش خوبی نسبت به زیست‌شناسی تکاملی ندارد و نسبت به نقش مهم زیست‎شناسی تکاملی در بهبود کیفیت زندگی چندان آگاه نیست. با توجه به اهمیت مبحث تکامل در آموزش زیست‌شناسی، در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه و نقشه مفهومی و به کمک ابزار آماری Graph Pad Prism و پس‌آزمون بن‌فرونی، به تجزیه ‌و تحلیل ساختار دانشی 17 دبیر زیست‌شناسی از 30 دبیر مربوط به 12 دبیرستان شهر اصفهان در پذیرفتن یا رد تئوری تکامل پرداختیم. نتایج تحقیق بیانگر آگاهی اندک دبیران زیست‌شناسی با سابقه کمتر، از اهمیت این علم بود. ارائه دلایل مستندتر برای پذیرش تئوری تکامل، پذیرش ارتباط این نظریه با پیشرفت‌های کشاورزی، پزشکی و محیط‌زیست و آگاهی اندک از ورود مباحث مذهبی در این نظریه با بررسی پاسخنامه‌ها و نقشه‌های مفهومی حاصل شد. درنهایت، ارزیابی انتقادی و اصلاح برنامه‌های آماده‌سازی معلمان زیست‌شناسی در مورد این نظریه، می‌تواند به بهبود آموزش مبحث زیست‌شناسی تکاملی در مقطع دبیرستان کمک کند.

کلیدواژه‌ها


 Bohlin, G., & Höst, G. E. (2015). Evolutionary explanations for antibiotic resistance in daily press, online websites and biology textbooks in Sweden. International Journal of Science Education, Part B, 5(4) 319-338:
Burnes, B. (2005). Complexity theories and organizational change. International Journal of Management Reviews, 7(2): 73-90.
Caird, E. (2005). The evolution of theology in the Greek philosophers: Wipf and Stock Publishers.
Carlsen, W. S. (1991). Effects of new biology teachers' subject‐matter knowledge on curricular planning. Science Education, 75(6): 631-64 0.
Coccia, M. (2018). Measurement and assessment of the evolution of technology with a simple biological model. Turkish Economic Review, 5(3):263-284.
Donham, K. J., & Thelin, A. (2016). Agricultural medicine: Rural occupational and environmental health, safety, and prevention: John Wiley & Sons.
Gayon, J. (2016). 7 Natural Selection, Regression, and Heredity in Darwinian and Post-Darwinian Evolutionary Theory. Heredity Explored: Between Public Domain and Experimental Science, 167: 1850-1930. 
Hefner, Ph. J. (1993). The human factor: Evolution, culture, and religion: Fortress Press Minneapolis.
Kohut, M. (2018). Changing minds or rhetoric? How students use their many natures of science to talk about evolution. Cultural Studies of Science Education, 1-24.
Konnemann, Ch., Asshoff, R., & Hammann, M. (2016). Insights into the diversity of attitudes concerning evolution and creation: a multidimensional approach. Science Education, 100(4): 673-705.
Lundgren, R. E, & McMakin, A. H. (2018). Risk communication: A handbook for communicating environmental, safety, and health risks: John Wiley & Sons.
Manwaring, K. F., Jensen, J. L., Gill, R. A., Sudweeks, R. R., Davies, R. S., & Bybee, S. M. (2018). Scientific reasoning ability does not predict scientific views on evolution among religious individuals. Evolution: Education and Outreach, 11(1): 2
Mayr, E. (1982). The growth of biological thought: Diversity, evolution, and inheritance: Harvard University Press.
Moore, R., & Kraemer, K. (2005). The teaching of evolution & creationism in Minnesota. The American Biology Teacher, 67(8): 457-466.
Novak, J. D., & Gowin, D. (1984). Learning how to learn: Cambridge University Press.
Quinn, R. (2017). Guns, Germs & Steel: The Fate of Human Societies: Macat Library.
Ruse, M. (1982). Darwinism defended: Addison-Wesley, Advanced Book Program/World Science Division.
Rutledge, M. L, & Warden, M. A. (2000). Evolutionary theory, the nature of science & high school biology teachers: Critical relationships. The American Biology Teacher, 62(1):23-31.
Sih, A., Ferrari, M., & Harris, D. J. (2011). Evolution and behavioural responses to human‐induced rapid environmental change. Evolutionary Applications, 4(2):367-387.
Soroush, A. (2002). Reason, freedom, and democracy in Islam: Essential writings of Abdolkarim Soroush: Oxford University Press.
Stevenson, L. F., Haberman, D. L, & Stevenson, L. (1998). Ten theories of human nature: Oxford University Press Oxford.
Tanner, K., & Allen, D. (2005). Approaches to biology teaching and learning: understanding the wrong answers—teaching toward conceptual change. Cell Biology Education, 4(2):112-117.  
Tooby, J., & Cosmides, L. (2005). The theory of evolution by natural selection has revolutionary implications for was. The handbook of evolutionary psychology.