اخلاق زیستی در آموزش زیست‌شناسی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

گروه علوم پایه، هیات علمی

چکیده

اصطلاح اخلاق زیستی (Bioethics) ریشه‌های متعددی دارد، اما عموماً به معنای اخلاق پزشکی تلقی می‌شود. کاربرد اتخاذشده در این مقاله تا حدودی گسترده‌تر است و شامل اخلاق زیست‌محیطی و ابعاد اجتماعی، اخلاقی بیولوژیکی و زیست پزشکی در سطح دبیرستان و دانشگاه، برای رشته‌های علوم تجربی و زیست­شناسی را شامل می‌شود. این موضوع مهم است که زیست شناسان و کسانی که زیست‌شناسی تدریس می‌کنند از پیامدهای اخلاقی و اجتماعی کار خودآگاه باشند و ابزارهای فکری برای ورود به این بحث را داشته باشند؛ بنابراین، لازم است در مدارس و دانشگاه‌ها، معیارهای مربوط به اخلاق زیستی در نظر گرفته شوند. این برنامه عمدتاً برای کاربران آموزش زیست‌شناسی و علوم طراحی‌شده است، اما برای دانش‌آموزان سایر رشته‌ها نیز آزاد است. در مطالعۀ مروری حاضر که بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده از موتور جستجوهای Google Scholar، PubMed و Science Direct و با استفاده از کلیدواژه‌های اخلاق زیستی، آموزش زیست‌شناسی، بیوتکنولوژی و پداگوژی دانش محتوا (PCK) انجام شد، تأملی در افزایش آگاهی دانش ­آموزان از مسائل اجتماعی و اخلاقی ناشی از پیشرفت علوم زیستی و به‌ویژه بیوتکنولوژی مدرن مدنظر قرار گرفت؛ زیرا رشد و توسعه دانش آموزان و دانشجویان به‌عنوان افرادی فعال، خودتنظیم و خودمختار که قادر به اتخاذ تصمیمات آگاهانه و توجیه اخلاقی در مورد مسائل اجتماعی در علوم زیستی هستند بسیار مهم و کاربردی است.

کلیدواژه‌ها


Bryant, J.A., la Velle, L.B. (2018). Introduction to bioethics: John Wiley & Sons.
Bryant, J.A, Morgan, C L. (2007). Attitudes to teaching ethics to bioscience students: an interview-based study comparing British and American University teachers. Bioscience Education, 9(1): 1-12.
Diekema, D.S. (2011). American Academy of Pediatrics Bioethics Resident Curriculum: Case-Based Teaching Guides. American Academy of Pediatrics Bioethics Resident Curriculum: Case-Based Teaching Guides, 99(2): 11.
Downie, R. (1993). The teaching of bioethics in the higher education of biologists. Journal of Biological Education, 27(1): 34-38.
Gorriaran, A.J. (2020). Employee Status, Years of Education, Work Experience and Ethical Attitude. Capella University.
Gutierez, S.B. (2015). Integrating Socio-Scientific Issues to Enhance the Bioethical Decision-Making Skills of High School Students. International Education Studies, 8(1):142-151.
Hem, M.H, Molewijk, B., Gjerberg, E., Lillemoen, L., Pedersen, R. (2018). The significance of ethics reflection groups in mental health care: a focus group study among health care professionals. BMC medical ethics, 19(1): 1-14.
Kolarova, T.A., Denev, I. D. (2012). Integrating a bioethics course into undergraduate biology education. Biotechnology & Biotechnological Equipment, 26(1), 2801-2810.
Kuhse, H., Schüklenk, U., Singer, Peter. (2015). Bioethics: an anthology: John Wiley & Sons.
Lee, L.M. (2017). A bridge back to the future: public health ethics, bioethics, and environmental ethics. The American Journal of Bioethics, 17(9), 5-12.
McKim, A. (2010). Bioethics education Ethics in the science and technology classroom (pp. 19-36): Brill Sense.
Mepham, B. (2005). Bioethics: an introduction for the biosciences: Oxford University Press.
Ngan, O.M., Yung, S., Joong, H. (2021). Evolution of bioethics education in the medical programme: a tale of two medical schools. International Journal of Ethics Education, 6(1): 37-50.
Sadler, T.D., Zeidler, D.L. (2004). The morality of socioscientific issues: Construal and resolution of genetic engineering dilemmas. Science education, 88(1): 4-27.
Turrens, J.F. (2005). Teaching research integrity and bioethics to science undergraduates. Cell Biology Education, 4(4): 330-334.
Willmott, Ch., Willis, D. (2008). The increasing significance of ethics in the bioscience curriculum: Taylor & Francis.
Willmott, Ch.J.R., Bryant, J. (2005). Engaging with the ethical implications of science.
Wolinsky, H. (2006). Bioethics for the world: UNESCO's Universal Declaration on Bioethics and Human Rights has far‐reaching goals, and has met with widespread opposition. EMBO reports, 7(4): 354-358.